LÊ ĐẠT :” cái chính là thơ phải …hay”
Nhà thơ Lê Đạt, một trong những chủ soái của phong trào Nhân Văn - Giai phẩm,tiêu biểu nhất là bài thơ dài “ Nhân câu chuyện một người tự tử “ với câu thơ nổi tiếng “đem bục công an đặt giữa tim người” đăng trên báo Nhân Văn số 1.
Sinh ngày 10/9/1929 tại Yên Bái nên Lê Đạt thường tự nhận “tớ nhiều tính chất thiểu số”, lớn lên về Hànội học trường Bưởi, theo kháng chiến làm cách mạng tại Ban tuyên huấn trung ương, có thời gian làm thư ký cho ông Trường Chinh.
1954 về Hànội lấy vợ văn công, làm báo Văn Nghệ dưới quyền Tổng biên tập Nguyễn Huy Tưởng.
1956 tham gia nhóm Nhân Văn Giai Phẩm.
1958 bị khai trừ khỏi Hội nhà văn với thời hạn 3 năm.Từ đó phải lao động cải tạo , ngắn thì một tháng,dài đến một năm như đi chăn bò,cắt cỏ ở Mộc Châu,đi làm than ở mỏ.Án 3 năm nhưng thời gian thọ án kéo dài tới...30 năm .
1986 "được" phục hồi Hội tịch Hội nhà văn Việt Nam, "được" in báo, "được" ra nước ngoài (2 lần đi Pháp),"được" hưởng lương hưu 500 ngàn tháng, sống ở Hànội cho tới khi từ trần...
Cuộc trò chuyện sau đây đã khá lâu :
NT : A lô…Chào anh Lê Đạt...hi hi...
LĐ : Có gì mà phởn thế ? Đang ở đâu vậy ?
NT : Vẫn ở Sàigòn … Nghe tin ông anh mới ra sách ...
LĐ : Sách cũ , hải ngoại in lại í mà...
NT : Ông anh cho hỏi chuyện đôi câu được không ?
LĐ : Thì cứ hỏi bừa đi mà...
NT : Coi lý lịch thấy anh là một trong những người đầu tiên đưa “đề cương văn nghệ Diên An” vào Việt Nam ?
LĐ : Hì hì hì....
NT : Rõ thật “gậy ông lại đập lưng ông “nhá....
LĐ : Hì hì hì...
NT : Anh đang viết gì thế ?
LĐ : Lâu nay ốm, nghỉ, có viết gì đâu ?
NT : Trong thơ ,theo anh : âm điệu, chữ nghiã, ý tưởng ...? Cái gì là chính ?
LD : Cái chính là thơ...phải hay – còn những cái kia,cái gì cũng là chính hết,chả có cái nào phụ.
NT : Anh tự nhận là “phu chữ” hay là nhà “ảo thuật chữ”...
LĐ : “Phu chữ” chứ...vì nó vất vả, khó nhọc lắm...
NT : Cho nên “chữ trong thơ “ nặng lắm phải không anh ?
LĐ : Nặng ngàn cân...nghe chữ của Lý Bạch nhé :
“ Cử đầu vọng minh nguyệt
Đê đầu tư cố hương ...”
chữ nặng chưa ?
NT : Thế còn thơ của anh “ Em rất đây mà em ở đâu ?” – chữ nào nặng ?
LD : Tất nhiên là hai chữ “rất đây” rồi.
NT : Thế còn “nhũng át cơ rơi” chắc chữ “cơ “ là nặng nhất...
LĐ : Đúng thế đấy...
NT : Thơ bây giờ anh thấy thế nào ?
LĐ : Nhiều hình ảnh mới nhưng vội vàng quá.Thơ bây giờ nên chậm lại, đừng có chạy theo..internet,thơ mà chạy là rất nguy hiểm, chậm lại để mà lắng xuống...
NT : Thế còn thơ hải ngoại ?
LĐ : Quả thực là chưa thấy ai ....
NT : Đỗ Kh. chẳng hạn...
LĐ : Anh này viết ký thôi, thơ chưa được...
TV : Còn Cao Tần...
LĐ : Chưa...chưa đọc...
NT : Anh ở 9 Lãn Ông Hànội dễ đến gần nửa thế kỷ ? Sao không dọn đi nơi khác ?
LĐ : Đi đâu bây giờ...?
NT : Anh cứ ở đấy mai mốt họ xếp cả nhà lẫn người thành một thứ “tồn cổ”...
LĐ : Thì bây giờ mình cũng cổ lắm rồi còn gì,compiutơ không biết, internet cũng không...vẫn tờ giấy kỳ cạch với cây bút...
NT : cảm ơn anh...chào nhé...
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét