Nhân nhà báo Vũ Ánh đi về nơi vĩnh hằng...

                        

                 

     

Nhà báo Huy Đức viết:

" Ông là nhà báo Vũ Ánh, sinh năm 1941 tại Hải Phòng. Sau khi đến Mỹ (1992), ông là chủ bút tờ báo Người Việt ở Californiatrong nhiều năm. Nói chuyện với ông, không ai nghĩ, con người canh cánh nỗi nhớ nước ấy lại có thể dùng những ngôn từ rất điềm đạm để nói về Chế độ đã từng “cải tạo” mình 13 năm, trong đó riêng thời gian biệt giam tổng cộng lên đến sáu năm. Trưa qua, thứ Sáu, 14-3-2014, sau khi viết bài báo cuối cùng, gửi đi, ông đã có một giấc ngủ dài, vĩnh viễn. Vĩnh biệt "Chú Ánh", một nhà báo mà tôi vô cùng kính mến."

Nhân ông đi về nơi vĩnh hằng , xin mời đọc lại bài ông viết  :

            VỀ NHẬT TUẤN, TÁC GIẢ TIỂU THUYẾT “ĐI VỀ NƠI HOANG DÔ

         ( Bài viết của VŨ ÁNH trên Nhật Báo Viễn Đông, xuất bản ở Nam California, số ra     ngày  14-4-2001)

           Trên một website của Hoinghi.yahoogroups.com, ông Nguyễn  Hữu Nghĩa đã viết như thế này:

"Bà Bút Vàng là aỉ Theo cuộc điều tra riêng của  Làng Văn , bà Bút Vàng là Đỗ Thị Thuấn em ruột của bà Đỗ Phương Khanh,  em vợ của Nhật Tiến. Công an Nhật Tuấn là em ruột  của Nhật Tiến. Nhật Tiến là "tư lệnh tiền phương" chỉ đạo Giao Lưu Văn Hóa (Hoa Hồng Đỏ) tại hảí ngoại qua sự móc nối công tác. . "

Đọc đoạn ngắn như trên, tôi đã thấy không muốn đọc  nữa, dù rằng tôi biết ít ra ông  Nguyễn Hữu Nghĩa cũng là một nhà báo, sinh sống ở nước ngoài cũng đã khá lâụ Tôi biết ông là do đọc trên báo, chứ chưa bao giờ  được hân hạnh gặp mặt ông. Nhưng trong đoạn văn của ông nó gợi lại cho tôi hình ảnh cũ đã ăn sâu vào tâm khảm tôi trong suốt thời gian ngồi tù Cộng Sản và 4 năm sống với chế độ đó ở ngoài đờị .

Cái lối dùng liên hệ bố mẹ, anh em, bà con của một người để qui kết người đó là một thủ thuật để đàn  áp hèn mạt không thể tưởng tượng nổi của những người  Cộng sản.  Người quốc gia chân chính là những người thường lên án hành động nàỵ .

Từ chỗ " công an Nhật Tuấn" là em ruột của Nhật Tiến đến chuyện Nhật Tiến là tư lệnh tiền phương chiến  dịch Giao Lưu Văn Hóa ở hải ngoại, qua sự móc nối công tác"  cái kết luận chỉ phải đi một con đường ngắn hời  hợt, bằng phẳng một cách đáng sợ. Nó giống một mảnh giấy học trò, viết mực tím nguệch ngoạc vài  dòng thô sơ lên án bà nội tôi và hàng chục ngàn người khác trong cuộc đấu tố ruộng đất ở Miền Bắc Việt Nam năm  195Ọ . Thế rồi, lại thêm chữ Hoa Hồng Đỏ, rồi "tư lệnh tiền phương của chiến dịch giao lưu văn hóa " toàn là những từ ngữ gợi lên cho người đọc một cái gì vừa kín, vừa hở lại vừa nông cạn. Thế  nhưng  "kinh " nhất là nhóm từ  "theo cuộc điều tra riêng" trong giác  thư của ông Nghĩa .

 Trong thời gian 4 năm sau khi được thả ra khỏi tù, anh chàng công an khu vực nơi tôi cư ngụ đã hàng trăm lần nói với bà mẹ tôi : "ở trên (tức thượng cấp của anh ta) vừa cho tôi hay là anh Ánh hồi này linh tinh lắm (thời gian mới đi tù về tôi đi  làm lò gạch và sau đi chở gỗ bằng xe ba bánh cho mấy lán gỗ) và theo chỗ điều tra riêng của cháu, thì anh ấy hay tiếp xúc với  thành phần không tốt mới ở trại cải tạo ra.." 

Bà mẹ tôi hiểu ý "theo chỗ điều tra riêng " của anh ta tức là cái giá bằng hai góc thuốc lá ba số 5 thì mới dập tắt  được kết luận của những " cuộc điều tra riêng ấy”, một cái kết luận dễ dàng, vô luật pháp (vì là điều tra riêng ) có thể khiến cho tôi lại phải khăn gói quả mướp vào " hấp" lại ở lâm trường Sao Vàng (Pleiku) ít ra cũng là 3 năm. Như vậy vị chi là 17 năm tù trong cuộc đời của thằng con trai của bà. Vì thế bà cụ tôi  sợ lắm và phải xì thuốc lá ra cho yên chuyện.
            Tôi nêu ra những sự kiện thực tế mà tôi trải qua chỉ  để giải thích lý do tại sao tôi không tin bất cứ một sự kết luận dễ dãi  nào không mất công trưng ra bằng chứng, nhất là những kết luận có thể làm thương tổn đến danh dự của người khác. Nếu tôi không thích ông  Nhật Tiến, thì liệu tôi có thể " vẽ " ông Nhật Tuấn  bằng những  hình ảnh còn kinh hãi hơn hình ảnh người  công an hay không? Được chứ, ai lại không có khả năng  đó vì nó dễ dàng lắm, nhưng tôi nghĩ nếu làm như  vậy  tức là tôi đã phản bội tất cả những dậy dỗ  của gia đình  và học đường  về sự cần thiết của  ngay thẳng và  chính trực  ở đời.

 Những đồng hương tỵ nạn ở đây đã từng là nạn nhân của chế độ Cộng sản tất không thích bất cứ một ai cáo buộc và lên án người khác mà không cần bằng chứng.

Có lẽ là nhà báo, nhà văn, lại có điều tra riêng, chắc ông Nghĩa cũng không gặp khó khăn lắm khi chứng minh và bằng tài liệu cũng như hình ảnh khả tín về những sự  việc ông cáo giác ông Nhật Tuấn và ông Nhật Tiến chứ ?

 Đề cập đến giác thư mà ông Nguyễn Hữu Nghĩa cho  phổ biến trên website, tôi chẳng có ý gì khác  hơn là chỉ muốn mọi việc được sáng tỏ để làm giảm  bầu  không khí ô nhiễm do cái cách chống cộng bằng những phương pháp giống như phương pháp mà Cộng Sản đã áp dụng đối với các đồng hương tị nạn Cộng Sản ở đây thời  gian họ còn ở trong nuớc, kéo dài hơn hai  thập niên qua rồị.

 Điều thứ hai mà  tôi muốn đề cập với ông Nguyễn Hữu Nghĩa là ông đã đọc tác phẩm "Đi Về Nơi Hoang Dã " của tác giả Nhật  Tuấn chưa ? Nếu đọc rồi thì xin ông cho biết đoạn nào trong cuốn tiểu thuyết tuyệt  vời này là ca tụng chế độ Cộng Sản. Bởi vì theo tôi , nếu nói cuốn " Đi về nơi hoang dã" là một cuốn tiểu thuyết  chống Cộng sâu sắc thì cũng là chỉ mới nói tới một phần. Nó còn hơn thế nữa . Nó chống cái ác, cái xấu, cái đê tiện, hèn mọn, lòng ganh tị nhỏ  nhen, sự hoang tưởng của những bộ óc trì độn dùng  chính sự trì độn đó để bịt mắt mọi người, và những  điều này có thể xảy ra ở dưới bất cứ chế độ nào trên thế giới chứ không chỉ dưới chế độ  Cộng Sản.

Nhưng Nhật Tuấn, con người can đảm ấy đã dám lấy mạng sống của mình để viết lên những sự  thật mà ông trải qua trong suốt thời gian làm một anh công nhân địa chất  để viết  cuốn Đi Về Nơi Hoang Dã". 

Cứ giả thử  tác giả Nhật Tuấn là một công an  đi nữa thì đây chính là một anh  công an có nhân cách.

Bởi vì có  nhân cách, thì mới có đủ can đảm và lòng nhân ái để viết bản cáo trạng đối với một chế độ bằng tác phẩm Đi Về Nơi Hoang Dã.Một người ở hải ngoại nhất  là ở Mỹ, một đất  nước tự do viết một ngàn tờ cáo buộc chế độ ở Việt Nam thì là một điều dễ dàng . Chẳng ai bắt bớ , cho đi tù , ăn đói, làm việc nặng, có khi là cái chết. Nhưng nhà văn Nhật Tuấn còn ở trong nước. Mặc dù đang thời kỳ cởi trói văn nghệ, nhưng cái thòng lọng vẫn còn. Nó có thể xiết lại bất cứ lúc nàọ . Nỗi đau này nếu xẩy ra nữa  thì cũng chỉ có Nhật Tuấn và gia đình ông cũng như  gia đình ông Nhật Tiến gánh vác . Cho nên, họ có tội gì  mà phải lãnh những cáo giác không cần nêu bằng chứng  như vậy ??. Thế còn " Đi Về Nơi Hoang  Dã"  thì sao ? Xin hãy đọc  một đoạn dưói đây  trong lời giới thiệu tác phẩm :

"Vậy nhưng rồi tới cái ngày ngay cả ông toán trưởng là người  lãnh đạo cái đoàn người đi trên núi này rồi cũng đã trắng mắt, cay đắng nhận ra rằng Ban chỉ huy đã sai trong chỉ đường vạch lối, vậy nhưng ông vẫn phải nhắm mắt tuân theo. "Mệnh lệnh  là mệnh lệnh, tuyệt đối phải chấp hành, nhiệm vụ chính  trị cao nhất của chúng ta trong lúc này là đi tới, đi tớị...", nhưng mà đi tớị.. đâu, đi tới cái đỉnh Hua Ca chỉ có trong tưởng tượng bằng bất cứ giá nàọ.

 Vậy là đã thành một chân lý "Ban chỉ huy không bao giờ sai", đừng có tranh cãi, triết luận, hội thảo hội thiếc gì với cấp trên hết, nếu không thì sẽ thành thằng "phản động" "Anh dám nói cấp trên là mù quáng hả? Anh quên mất phải tin tưởng tuyệt đối ở Ban chỉ huy hả ? Anh đứng trên lập  trường giai cấp nào mà phát biểu vô tổ chức, vô kỷ luật vậỷ". Cả 5 ngưòi trong đoàn địa chất đành im lặng  sống giữa  một xã hội hà khắc, lạnh lùng, không  chấp nhận  bất cứ một  lý luận nào chứng minh cái sai của ngưòi chỉ huy toán  địa chất nàỵ Nhưng họ không buông xuôi , họ  triết luận với  các lý thuyết gia của con đuờng hoang tưỏng ..bằng " chính  cuộc đời  thê lương của họ".  

    Thảm kịch ấy phải chăng  đã là  một niềm tin sắt đá  rằng Cái  Xấu, Cái Ác không còn lý do để tồn tạị . Cứ như thế cái khẩu khí của Nhật Tuấn như tiếng nói sang sảng  của một  công tố viên nhân danh con  nguời cáo buộc  một lãnh tụ, một tập đoàn,  một thế lực  trong một chế độ dù là Công sản  hay quốc  gia nhưng độc tàị .

 Cái khéo và sự tuyệt vời của Nhật Tuấn  chính là việc  ông dựng lên các nhân  vật  " không tên"  như là một sự tự nhiên  : ông toán trưởng,  thằng cấp dưỡng,  thằng hộ pháp, thằng học  giả và " tôi", nhưng ngưòi đọc đều biết rõ danh tánh của những con ngưòi như thế. Họ có mặt khắp nơi, ở Việt Nam, ở Trung Cộng,  ở Cộng sản Bắc Hàn,  ở Cuba,  ở Á châu, ở Trung Đông,  ở Âu Châu đâu  đâu cũng có thể  có những con ngưòi nàỵ .Và một điều cần nhấn mạnh ở đây, trong cuốn  tiểu thuyết Đi Về Nơi Hoang Dã của Nhật Tuấn , không bao giờ thấy bóng dáng của sự giận dữ của nhân vật " tôi", không bao giờ  có những nhóm từ  chúng ta thường đọc  thấy trong những tờ truyền đơn , những nhóm từ  vô nghĩa và kệch cỡm. Nhật Tuấn  đã đem tất cả tấm lòng  để viết những lời  cáo buộc cái Xấu, cái Ác, cái  Đơn Điệu, Sự Bưng Bít va Sự Hành Hạ  Con Người  Bằng Chính  Cái Ngu Dốt  Một Cách Bệnh Hoạn  Của Những Kẻ  Có Quyền.

Không gì tuyệt vời hơn  là người ta được  đọc một bản cáo trạng  đối với  chế độ độc tài , hà khắc  bằng  một tác phẩm  như " Đi Về Nơi Hoang Dã".  Nhưng quan  trọng nhất, theo nhận định  của nhà văn Hoàng Khởi Phong , đây là  một tác phẩm  văn chuơng  thật hay của văn học  hiện đại . Nhật Tuấn  đã " đứng dậy   cùng với nỗi đau  của chính ông hoà tan  trong nỗi đau của mọi người - HKP " để viết bản thông điệp  về Con Người  nàỵ                              
                              

                                                                  VŨ ÁNH