Thứ Sáu, 28 tháng 12, 2012

NHÀ VĂN NHẬT TIẾN:Nắng Sàigòn ai đi còn thấy mát ? (2)



                                       (tiếp theo)

                                    
                                                       Nhật Tiến  & Nhật Tuấn 

Mang cái án treo từ dạo ấy, tôi không còn chờ đợi có tên của mình trong những đợt biên chế kế tiếp. Vả chăng, ở bên ngoài xã hội thì tình thê có vẻ như  ngày càng chộn rộn hơn, khiến những chuyện xảy ra trong nhà  trường cũng trở thành thứ yếu đi.

Sau một thời gian thử lửa tại những vùng cỏ khô, nắng cháy, dân đi Kinh Tế Mới bỏ trốn về nằm ngổn ngang trên khắp các công viên , hay mái hiên vỉa hè thành phố.

Ở trong Chợ Lớn, đám  người  Việt gốc Hoa ngày càng ra mặt ủng hộ chính phủ Trong Quốc bằng cách chỉ trưng cờ Tầu Cộng và ảnh Mao Trạch Đông trên các cửa tiệm. Đã thế khi  được thông báo phải khai lại lý lịch để nhà  nước dễ bề kiếm soát thì họ khất mình là công dân Tầu. Mục đích của họ thì cũng dễ hiểu thôi. Họ muốn tránh né khai báo tài sản để khỏi bị dính vào công cuộc "cải tạo tư sản" vẫn đang tiến hành ở khắp miền Nam.

Ý đồ lộ liễu này đã tạo nên một làn sóng bài Hoa do nhiều cơ quan, đoàn thể của nhà  nước phát động, nhất là vào cái lúc Trung Quốc đưa ra lời hăm dọa sẽ cho VN một bài học để đời.

Phong trào  vượt  biên "chính thức" rồi "bán chính thức" đã khai mào từ chủ trương bài Hoa kể trên . Ở ngoài Bắc thì mọi  người  Hoa phải rời khỏi VN trên những con thuyền ọp ẹp và  được tầu của hải quân VN hướng dẫn ra hải phận quốc tế. ờ trong Nam thì muốn ra đi phải góp vàng đóng cho nhà  nước. như  thế  được coi là ra đi hợp pháp, khỏi lo mua bến bãi, khỏi lo bị lừa lọc khi vừa ra khơi đã bị công an ùa tời, bắt bớ đem về giam cầm trong khi của cải, tiền bạc mang theo cũng bị lột sạch.

Nhà  trường trong những biến chuyển của thời cuộc như  thế tất cũng đao động theo. Sĩ số trong nhiêu lớp đã sút giảm đi. Có thể vì gia cảnh quá eo hẹp nên học sinh phải bỏ học đi kiếm tiền phụ giúp gia đình. Nhưng phần đông, học trò bỏ học vì đi theo gia đình vượt  biên.

Thầy cô giáo, lâu lâu cũng thấy vắng mặt một người . Nhóm bạn quen xì xào với nhau : " Nó đi rồi ! Chắc đang  xuống Rạch Giá".

Rạch Giá, Cần Thơ, Vũng Tầu, Phước Lê, Phước Tỉnh . . .là những địa danh quen thuộc mà nhiều  người hay nhắc nhở tới khi nói chuyện  vượt ' biên. Nhưng với nhiều  người , kể cả tôi thì chuyện đóng góp mỗi chỗ từ 4, 5 cây đến 9, 10 cây là những chuyện nằm mơ. Một chỉ vàng lận lưng còn không có, nói chi tới chuyện cây cọ.

Cho nên trong khi mọi  người  xầm xì, mách bảo nhau đường dây nọ, đầu mối kia hay bàn tán tin tức chuyện  vượt  biên, thì tôi vẫn hằng ngày đạp xe dưới cái nắng  chói chang đi từ nhà tới  trường.

Tuy nhiên chuyện Sài Gòn với những toan tính âm thầm để  vượt  biên là cả một  trường thiên tiểu thuyết bao gồm nhiều chuyện cười đau khóc hận. Nhiều  người muốn ra đi nhng không có điều kiện để ra đi, thế mà rồi cũng không ít kẻ bị lôi cuốn trực tiếp hay gián tiếp vào những toan tính âm thầm kế trên. Vì thế, đây là một lãnh vực có nhiều chuyện kể và hẳn sẽ không ít  người  kể lại, bao gồm cả chính tôi, khi tôi có dịp.

Nhưng vào lúc này thì Sài Gòn vẫn ngự trị trong tôi như một nơi chốn mà cho đến mãn đời tôi sẽ vẫn chỉ ở đó. Tôi cũng chẳng có mơ ước gì xa xôi sau tất cả những gì mà tôi đã chứng kiến ở nơi  trường học. Khi bước ra đường phố để hòa nhập với những  người  đi lại chung quanh, tôi nhận ra rằng hầu như  mỗi ngày thành phố này lại mang thêm một mầu u buồn ảm đạm hơn.

Tôi không diễn tả  được cái mầu sắc ấy nó hình dung cụ thể ra sao, nhng hầu như  nó đã làm lộ ra cái vẻ xám xịt mang tính chát nghèo nàn của phố xá. Các cửa hàng trang trí lộng lẫy nay không còn nữa. Quanh tôi chỉ đầy dẫy những gánh hàng bán rong đèo đẹt mấy củ khoai, củ sắn hay vài mớ rau, con cá. Rồi trên hè phố lại thấy xuất hiện nhiều tấm vải bạt trên bầy bán những đồ linh tinh như  búa, kìm, bật lửa, đồng hồ hỏng, kính gẫy. Đặc biệt là dưới những gốc cây hay trên hè phố còn xuất hiện mấy hàng sản xuất dép râu bộ đội mà  người  bán trình bầy công việc sản xuất ngay tại chỗ bằng cách xả thịt những cái vỏ xe hơi cũ kỹ và những cái săm xe đạp. Còn dòng  người  đông đúc chen chúc nhau hối hả đi lại thì hình như  ai cũng mang trong đầu một toan tính gì đó. Có vẻ như  họ sẵn sàng đổi thay cái đang có bây giờ lấy một điều nào đó mơ hồ nhưng ắt là phải khác hơn cái hiện tại. Nếp sống, nếp suy nghĩ của dân Sài Gòn bây giờ không còn thiết tha hay gắn bó như  trước nữa mà nẩy sinh cái tâm trạng sống qua ngày, sống tạm bợ. Cái nét u buồn, ảm đạm của thành phố phải chăng cũng bắt nguồn từ đó mà ra? Một đôi khi đạp xe dưới nắng trong đường phố SàịGòn tôi chợt nghĩ đến mấy câu của nhà thơ Nguyên Sa :

”Nắng SàiGòn , anh đi mà chợt mát

Bởi vì em mặc áo lụa Hà Đông…”

Nhưng niềm xúc cảm bồi hồi vì ý nghĩa hay ho của câu thơ bây giờ không còn gợi lên  được điều gì trong tôi nữa. Hóa ra khi thành phố đổi chủ thì nó không chỉ đổi trong luật lệ, trong nếp sống, trong các ngôn ngữ ứng xử hàng ngày mà sẽ còn nhiều thứ khác lụi tàn do chính mình tự đánh mất đi. Khi hết còn cảm xúc lúc gợi lại một câu thơ hay thì cũng là một sự mất mát chứ sao. Đó là những mất mát khó diễn tả nên thành lời cụ thể. Nó rất mong manh. Nó rất mơ hồ. .Nó lại biến đi rất lặng lẽ, mà chỉ trong một khoảnh khắc nào đó mình mới chợt nhận ra là mình đã đánh mất.

Rồi  người  ta lại thường nói: mất cái này, thì được cái kia. Nhưng luật bù trừ ấy cũng không áp dụng  được ở đây. Tôi nào tìm thấy  được đôi chút cảm xúc gì trong những câu thơ đang được ca tụng là rất hay, như  câu thơ này:

“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ

Mặt trời Chân lý chói qua tim . .”

Có thật cái Chân lý mà ông Tố Hữu ca tụng đã là thứ Chân lý của mọi  người  chăng ? Chắc chắn là không ! Bởi Chân lý gì mà lại nẩy nòi những cuộc đấu tố long trời lở đất khiến con tố cha, vợ lố chồng, đạo lý luân thường bị đảo ngược hết.

Mà không nói gì xa xôi, chính ngay ở đây, bây giờ, vào cái thời mà chính ông tác giả vốn đã ca tụng cái thứ Chân lý ấy, nay đang cầm trong tay sinh mạng của biết bao nhiêu con  người . ông ra lệnh triệt hạ biết bao nhiêu cơ sở vật chất cũng như  tài sản của miền Nam. Chính sách kinh tế của ông đã đầy đọa biết bao nhiêu gia đình, bao nhiêu con  người  vào vòng khổ ải. Như vậy cái thứ mặt trời Chân lý của ông chỉ là một thứ sản phẩm dối trá như  đủ thứ dối trá đang diễn ra trong cái thành phố này và ở ngay cả trong những ngôi trường như  ngôi  trường tôi đang giảng dạy này.

Niềm ước ao nhen nhúm trong lòng tôi là làm sao mình đi  được cho thoát cho dù trong túi chẳng có lấy một chỉ vàng đế mà lận  lưng mỗi khi gặp lúc ngặt nghèo.



Nhật Tiến






Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét