NHÀ GIÁO một thời nhếch nhác (KỲ 9)

                                                                              

                              

                                   NHÀ VĂN NHẬT TIẾN                                

                                             (tiếp theo)

Đại thể nó có những mục như sau, dùng cho bất cứ môn học nào (.trừ các môn không phải khoa học thực nghiệm thì không có khoản phải làm thí nghiệm) :

I/ Mục đích - Yêu cầu:

- Mục đích về chính trị.

- Mục đích về kiến thức khoa học.

- Yêu cầu về thái độ học tập của học sinh.

- Yêu cầu liên hệ bán thân của học sinh qua bài học.

II/ Hoạt động trong lớp:

    1 ) Kiểm tra và ôn tập bài tuần trước.

     2) Nội dung Bài Giảng:

        - Tóm tắt nội dung sẽ giảng (có ghi thời lượng cho mỗi đoạn phái giảng) .

         - Các dụng cụ thí nghiệm sẽ dùng (thời lượng từng bước cho mỗi thí nghiệm).

     - Các câu hỏi sẽ nêu ra, liên hệ tới bài học

     - Cảc câu trả lởi cho những câu hỏi nêu trên.

3) Thí nghiệm sẽ trình bầy trong lớp:

- Các vật dụng dùng trong thí nghiệm.

- Chia nhóm thực hiện thí nghiệm, thảo luận.

- Thầy giám sát, kiềm tra, đôn đốc.

III/ Tổng kết tiết học :

      - Tóm tắt bài giảng.

      - Đánh giá kết quả học tập.

     - Rút kinh nghiệm cho tiết học kế tiếp.

IV – Xác nhận :

     - Xác nhận của Tổ  trưởng tổ Chuyên môn.

     - Xác nhận của Ban Giám Hiệu

Trong đủ thử các điều kể trên - cứ dạy một giờ là phải soạn đủ từng ấy thứ - cái khoản khó nhằn nhất đối với chúng tôi là mấy chữ “Mục đích, Yêu cầu'.

Về mục đích dành cho kiên thức khoa học thì đã rõ ràng đi một lẽ rồi, nhưng sao lại còn thêm cải khoản “chính trị” và “liên hệ bản thân” nữa thì mới là oái oăm.

Bởi vì với các môn học như Sình Học. Đại Số, Vật Lý, Hóa học, Sinh Vật. . . .thì tụi tôi làm sao móc được cho nó dính vào vấn đề chính trị đây ?  Chẳng lẽ một cái phương trình. một cái đồ thị hay hình tròn, hình vuông, hình đa giác..v..v. . .lại cũng có cả vấn đề chính trị trong đó nữa sao ? Đã thế lại còn bắt học trò “liên hệ bản thân" nữa thì mới là cơ khổ.

Hồi đó tôi dạy môn Vật Lý cấp II, và một anh bạn khá thân dạy môn Hóa Học. Anh này vốn cũng lả đồng nghiệp của tôi từ nhiều năm trước ngày 30- 4 -1975. Chúng tôi than thở với nhau : Bài giảng Hoá Học về cách làm Xà Phòng" hay bài Vật Lý về " Bình Accu chì" thì cái vụ "chính trị" nó nằm ở chỗ nào ?

Ấy thế mà anh bạn của tôi cũng đã tía may được một cách tài tình trong giáo án của anh như sau :

" Bài học Cách làm Xà Phòng sẽ bồi dưỡng trình độ Khoa Học Kỹ Thuật, qua đó học sinh được nâng cao kiến thức trong công cuộc tiến hành cuộc Cách mạng Khoa học Kỹ thuật đế đưa nền kinh tế nước nhà tiến mạnh, tiến mau lên Chủ Nghĩa Xã Hội!".

Tôi đọc xong liền kêu lên:

-                    ôi giời ? Cậu đúng là Thợ Vẽ chuyên nghiệp ! Thôi đổi quách qua dạy môn Hội Họa cho rồi !

Bạn tôi cứ tùm tỉm cười. Anh còn đích thân đọc cho tôi nghe đoạn nói về liên hệ bản thân như sau:

- Học trò sau khi học xong bài này phải biết giữ gìn thân thể luôn sạch sẽ, lại có ý thức luôn đề cao cảnh giác phòng chống buôn lậu xà phòng vốn đang còn là một vấn đề tồn tại trong các vùng mới giải phóng !

ôi chà chà ? Chẳng biết đoạn này khi đem trình Ban Giám Hiệu thì có được thông qua không, nhưng  theo tôi thì nó thật đúng kiểu, đúng cách, nói lên trúng phóc mối bận tâm của chính quyền cách mạng vào thời điểm đó, khi mà con phe, chợ trời đang buôn lậu, buôn chui đủ thứ, kể cả món . . . .xà phòng ?

Nhưng nói cho ngay, những ai cần xài xà phòng thì tôi không biết, chứ phần đông bà con Sài Gòn, nhất là các bà các cô thì .không ai bảo ai cứ đem quần áo của mình ra nhuộm nâu, nhuộm đen hết ráo. Thì ra, mọi người đều có chung nllau một mối bận tâm :  " Bây giờ mà ăn trắng, mặc trơn sẽ bị coi là giai cấp tư( sản bóc lột. Tốt hon hết là ta cứ đen hay nâu quách cho rồi." Chính vì thế mà đã có một thời thuốc nhuộm lên giá vù vù, đặc biệt là thuốc nhuộm mầu đen hay mầu nâu thì rất hiếm hoi tìm mua được. Tôi lại đã nghe một vài cô giáo mách nhau :

-               Cần gì thuốc nhuộm. Cứ móc cống rãnh lấy bùn lên rồi đem ngâm quần áo vào là xong tất. Tuyệt đối mầu không bao giờ phai.

-               Gớm ! Gái Sài Gòn quả có tinh thần thích ứng với thực tế thật là  mau chóng. Các cô giáo hồi trước thì bao giờ cũng đến trường với những tà áo dài thướt tha đủ mầu, nhưng bây giờ thì ai cũng chỉ có cái quần đen với áo sơ mi mầu nâu hay trắng. Thậm chí phấn son, các cô bây giờ cũng ít xài.

-              Một cô nói nhỏ:

-  Còn bầy vẽ cái gì nữa ! Lớ quớ nó lại vu cho cái tội đồi trụy, phản động !

Thế là lại thêm một khía cạnh nữa cho thấy cái vẻ đẹp yêu kiều của phụ nữ Việt Nam, ở vào thời buổi này cũng đang âm thầm bị bóp chết ! .

Nói đến sự thích ứng với hoàn cảnh, tôi lại nhớ tới một buổi học tập  dành cho các giáo viên tập trung ở ngôi trường Nguyễn Bá Tòng. Hôm ấy, một cô giáo rất xinh đến từ miền Bắc đã nói cho chúng tôi nghe về tinh thần khắc phục gian khổ và óc đầy sáng tạo của nhà giáo trong thời chiến tranh. Cô luôn mồm bảo : "Phải vận dụng óc sáng tạo để thích hợp với hoàn cảnh ! ". Rồi cô nêu ngay thí dụ cụ thể trong thực tế ở miền Bắc. Cô bảo lớp học tiến hành ngay dưới hầm tránh bom thì đào đâu ra dụng cụ để thí nghiệm. Ấy thế mà thầy cô giáo miền Bắc cũng đã sáng chế được thuốc thử Acít thay thế cho rượu quỳ để cho học trò làm thí nghiệm đấy. Rồi cô giải thích cải sáng chế thần tỉnh ấy là hoa Râm Bụt. Hoa Râm Bụt có thể thay thế Rượu Quỳ để thử Acit, nó cũng đang mầu xanh hóa ra mầu đỏ khi nhỏ vào một giọt axít. Nghe thật sướng tai, bọn chúng tôi ai cũng xuýt xoa đúng là các thầy cô miền Bắc biết vận dụng óc sáng tạo. Nhưng rồi tôi là người đã lên tiếng hỏi :

- Vậy thưa thuyết trình viên, việc biến chế hoa Râm Bụt thế nào để thay thế được Rượu Quỳ, xin cô cho biết.

Bỗng nhiên hai gò má hây hây cuả cô giáo mang danh hiệu Tiến sĩ Hóa học ấy chợt đỏ hồng lên. Cô nhìn thắng về phía tôi, miệng chúm chím cười. Rồi thật bất ngờ, cô đã trả lời câu hỏi của tôi với một giọng nghe rất hồn nhiên:

-                  Ấy cái đó cái đó thì tôi cũng chỉ nghe báo cáo như thế, chứ chính  bản thân lôi cũng chưa thí nghiệm thử bao giờ?

Cả nhóm chúng tôi chẳng bảo nhau cùng chợt ùa lên cười ! Cái cười hả hê vì vừa lột mặt nạ được một sự dối trá, nhưng cũng vừa thích thú khi được thấy chính Cô Tiến sĩ Hóa học này đã ngay thẳng nói ra sự thật mà không quanh co biến báo. Cũng chính vì vậy mà chúng tôi không cảm thấy bất mãn về sự tuyên truyền huênh hoang của cô mà trái lại, chúng tôi lại còn rất quy mến cô ở chỗ cô đã cất lên lời nói chân thật. Hầu như đã lâu lắm rồi, dù ở ngay trong môi trường giáo dục này, chúng tôi chỉ toàn được nghe những lời giả dối. Cho nên, khi được nghe một lời nói chân thật từ một báo cáo viên đến từ miền Bắc, chúng tôi có cảm giác như được hưởng một cơn mưa rào sau những ngày nắng hạn.

Tôi còn nhớ, sau những ngày chấm dứt khóa học, chúng tôi có hùn tiền nhau mua tặng cô giáo một cái bút pilot để trong hộp nhung cẩn thận. Một phần lâ để cám ơn cô đã tới thuyết trình cho chúng tôi về một đề tài nghe "rất vui vẻ”  nhưng phần khác, chúng tôi muốn cô đem về miền Bắc những ấn tượng tốt đẹp về thầy cô giáo của miền Nam, những con người chỉ thích nói thật và rất ngay thẳng trong các vấn đề dạy dỗ con em.

Mà đúng như thế. Hôm tiễn cô ra khỏi cổng trường, cô nói nhỏ nhẹ :

- Cái vụ Rượu Quỳ ấy, tôi tưởng cứ trình bầy xong thì thôi. Ai ngờ các anh các chị trong nây lại cứ hay hỏi tới nơi tới chốn. ở ngoài kia, có mấy ai cần hỏi ra đầu ra đũa như thế đâu !

Thì ra cái sự nói dóc đã được nuôi dưỡng từ một môi trường quen thói giả trá. Một khi nó đã thành thói quen rồi thì biến thành quán tính, chứ hẳn trong thâm tâm, nào cô có muốn bịp bợm gì chúng tôi đâu ?

                                        (còn tiếp)